اگرچه به دلیل آشفتگی های موجود و جنگ های متعدد و عدم ثبات در دوران قاجار، معماری و تزئینات ساختمانی نسبت به دوران صفویه پیشرفت چندانی نکرد و به انحطاط گراییده بود اما با این حال شاهد بناهای تاریخی زیبا و خیره کنندهای هستیم که افتخار این دوره به حساب میآیند. خانهی تاریخی ملک که در مشهد مقدس واقع شده یکی از این شگفتی هاست.
بازدید از این خانهی تاریخی، سفری به دنیایی از خاطرات و افتخارات گذشته است.
تاریخچه خانه ملک مشهد
حاج حسین ملک در زمانه خودش یکی از ثروتمندترین مردم شهر بود که در سال ۱۲۸۴ شمسی از تهران به مشهد آمد و خانه پدریش را در اختیار گرفت. ۳۲ سال بعد از آن در سال ۱۳۱۶ تصمیم گرفت املاکش را وقف امور خیر کند و در سال ۱۳۵۱ نیز فوت کرد. اکنون مزار او در حرم امام رضا علیه السلام قرار دارد.
از وقفهای او میتوان به بیمارستان رضوی چناران، بیمارستان سجادیه تربت جام و کتابخانه ملی ملک و یک کتابخانه که تولیت آن به آستان قدس سپرده شد، نام برد. وی در زمان حیاتش، در سال ۱۳۳۸ به هر یک از افراد فرهنگی شهر مشهد، ۵۱۰ متر زمین داد که در مجموع به ۲۰۰ هکتار زمین میرسد.
امروزه خانه ملک مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی خراسان رضوی شده است که در سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۱۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال ۱۳۷۹ مرمت شد.
موزه خانه ملک مشهد
اکنون، خانه ملک مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی خراسان رضوی است که در آن کارگاههای مختلف فرش و گلیم بافی، انواع دوختهای سنتی، کارگاه تذهیب و مینیاتور، کارگاه چرم، نگارگری، فیروزه کوبی، حکاکی روی سنگهای مختلف و ... پابرجاست.
بخشی از خانه ملک به موزه اختصاص داده شده است برای افرادی که به وسایل قدیمی و عتیقهجات علاقه دارند، بسیار جذاب است.
قدیمیترین حمام دوره قاجار
" حمام خانه ملک " تنها نمونهی حمام تاریخی خصوصی دوره قاجار در شهر مشهد محسوب می شود. این حمام پس از حفر گمانههای باستان شناسی در محوطهی حیاط و باغ خانه ملک در زیر تلی از خاک کشف شد.این حمام با معماری اسلامی ساخته شده و حدود ۱۲۷ متر زیربنا دارد که دارای قسمت های مختلف زیر می باشد:
✔ میان در
✔ گرمخانه
✔ سرویس بهداشتی
✔ نمازخانه
✔ آتش دان
✔ محل انبار چوب و مواد سوختنی
معماری خانه ملک
این خانه در ضلع شرقی خیابان امام خمینی( ارگ سابق )، مقابل ادارهی دارائی واقع شده است. معماری خیره کنندهی این بنا توجه هر گردشگری را به خود جذب کرده است. معماری خانهی ملک تلفیق خاصی از معماری سنتی و اروپایی است یعنی نماسازیها با معماری سنتی و پلانهای اجرا شده بر اساس معماری اروپایی است.
این بنا در گذشته بسیار وسیع تر از آنچه که امروز به نظر میرسد بوده است و اکنون فقط بخش بیرونی آن باقی مانده است. بخش درونی آن اندرونی شخصی و محل زندگی حاج حسین ملک بوده است که قبل از سال ۱۳۷۰ تخریب شد. بخش بیرونی و به جا ماندهی این بنا شامل دو طبقه است که طبقهی بالایی با استفاده از سقف مشبک و منبت کاری شده چوبی و همچنین شومینه گچبری زیبایی ساخته شده است.
این بنا در سال ۱۳۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در سال ۱۳۸۵ نیز به عنوان " خانه ی گردشگر " انتخاب شد.
ساعت بازدید خانه ملک مشهد
ساعت بازدید از خانه ملک، همه روزه از ساعت ۸ صبح الی ۶ عصر خواهد بود و هزینه بازدید از آن برای عموم مردم رایگان است.
این مکان بهترین سوژه برای عکاسی است و شما میتوانید در محوطه خانه، راهروها و دیوراهای خشتی آن، زیباترین عکسهای سنتی خود را ثبت کنید. همچنین یک فروشگاه سوغات نیز وجود دارد که محصولات سنتی، آثار هنری و صنایع دستی مردم همین شهر به فروش میرسد.
آدرس : مشهد، ضلع شرقی خیابان امام خمینی، مقابل ساختمان دارایی
✆ ۳۸۵۱۸۳۸۶-۰۵۱
خانه ملک در لیست جاهای دیدنی اطراف حرم است و اگر بخواهید از حرم به آنجا بروید، بعد از حدود ۲۵ دقیقه پیادهروی خواهید رسید. از دیگر عمارتهای تاریخی مشهد نزدیک به حرم، میتوان به « خانه تاریخی داروغه » ـ « خانه توکلی » و « حمام بیک » اشاره کرد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست.
سخن آخر
امروزه، خانه تاریخی ملک به عنوان موزهای ارزشمند، میزبان گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران است. بازدید از این خانه، فرصتی برای یادگیری و آشنایی با گذشته پرافتخار ایران و همچنین تجربهای لذتبخش و خاطرهانگیز خواهد بود.
اگر میخواهید شهر مقدس مشهد رو بیشتر بشناسید پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید تا جاهای دیدنی مشهد را بهتر بشناسید و هنگام سفر به مشهد با رفتن به این مکان های دیدنی لذت سفر را دوچندان کنید.
همچنین وبسایت یه جای خوب در زمینه رزرواسیون هتل های مشهد ـ تور مشهد و گردشگری فعالیت دارد و شما هنگام سفر به مشهد دیگر دغدغه رزرو اقامتگاه را نخواهید داشت.
اگه خواستید به مشهد سفر کنید این برنامه رو از دست ندید.
نظرات